ในตำนานกรีกโบราณ มีเจ้าชายแห่งเมืองทรอยชื่อ ทิโธนัส (Tithonus) เขาไม่ได้มีพลังวิเศษ ไม่ได้เป็นนักรบผู้ยิ่งใหญ่ แต่หัวใจของเขา กลับได้ครอบครองเทพี ผู้เรืองรองที่สุดองค์หนึ่ง นั่นก็คือ — อีออส (Eos) เทพีแห่งรุ่งอรุณ ...
อีออส ตกหลุมรักทิโธนัส เพราะความหล่อเหลา จนอยากอยู่ด้วยกันไปชั่วกาลนาน เธอจึงไปทูลขอต่อ มหาเทพซุส ว่า .... “โปรดทำให้เขาเป็นอมตะ เพื่อเราจะได้อยู่เคียงข้างกันตลอดไป”
ซุส ยิ้ม และประทานพรตามนั้น ....
แต่ในความรีบร้อนแห่งรัก
…อีออส ลืมขออีกสิ่งหนึ่งด้วย นั่นก็คือ "ความเยาว์วัยชั่วนิรันดร์"
…อีออส ลืมขออีกสิ่งหนึ่งด้วย นั่นก็คือ "ความเยาว์วัยชั่วนิรันดร์"
ทิโธนัส เทพกรีก ผู้ขอความอมตะ แต่ลืมขอความอ่อนเยาว์ตลอดกาลไปด้วย ....
🪄 คำสาปที่เกิดจากพร
แรกเริ่ม พรนั้น ดูเหมือนจะงดงาม ....
ทุกเช้าเมื่อแสงแรกพาดฟ้า อีออส กับทิโธนัส นั่งเคียงกันในรถม้าสีทอง ....
ทุกเช้าเมื่อแสงแรกพาดฟ้า อีออส กับทิโธนัส นั่งเคียงกันในรถม้าสีทอง ....
แต่กาลเวลาไม่เคยหยุด ทิโธนัส เริ่มแก่ชรา เริ่มป่วย ลงทุกวัน ขณะที่อีออสยังคงงดงามไม่เปลี่ยน
- เขายังมีลมหายใจ แต่เสียงหัวเราะกลายเป็นเสียงไอ
- เขายังอยู่ แต่ร่างกายอ่อนแรงจนแทบขยับไม่ได้
- เขายังเป็นอมตะ แต่ไร้ความหมายของการมีชีวิต
ในที่สุด อีออสเองก็ไม่อาจทนเห็นคนรักทรมาน สุดท้ายร้องขอ .. ความตาย
.... นี่คือชะตาของคนที่ได้ lifespan แต่ขาด healthspan
🤔 บทเรียนจากตำนานกรีก
ทุกวันนี้ .... เวลามีคนพูดเรื่อง longevity เรามักนึกถึงจำนวนตัวเลข เช่น อยากอยู่ถึงร้อยปี อยากอายุยืน ...
บางครั้ง เวลาผมไปบรรยาย ก็มักได้ยินเสียงอีกมุมว่า ...
“ไม่เอาหรอก อยู่นาน ๆ ทำไม…เดี๋ยวก็เป็นภาระ ต้องนอนติดเตียง”
นั่นเพราะคนเรากลัวจะกลายเป็น ทิโธนัส ผู้ที่มีอายุที่ยืนยาว แต่เป็นอายุขัยที่ไม่สามารถใช้ชีวิตได้จริง ...
แท้จริงแล้ว สิ่งที่เราต้องการไม่ใช่ lifespan เพียงอย่างเดียว แต่คือ healthspan ด้วย ...
ไม่ใช่แค่อยู่กี่ปี แต่คืออยู่ได้ “กี่ปีอย่างมีคุณภาพ” ต่างหาก และให้นานที่สุด ....
ถ้าสมมติ ผมจะตายตอนแปดสิบ ผมเองอยากสุขภาพดีจนอายุ 79 ปี 11 เดือน 29 วัน จากนั้น …
ตื่นมาอีกวันก็ตายไปเลย ....
🏋️♂️ Longevity ที่มีความหมาย
ถ้า longevity มีค่า มันต้องหมายถึง การเพิ่มจำนวน ปีชีวิตที่ยังเดินได้เอง ยิ้มได้เอง รักได้เอง ...
ไม่ใช่เพียงเพิ่มตัวเลขบนปฏิทิน
มีคนไข้ผมรายหนึ่ง อายุ 70 กว่า ท่านมาทำนมรอบใหม่ ( ใส่ซิลิโคนมานานเกือบ 40 ปี จากสหรัฐ) มาทำหน้า มาทำสวย ....หลายรายการ โดยลูกสาวมาส่ง บอกหมอใจเย็นๆ ทำให้แม่เถอะ ....
ด้วยความสงสัยทำเพื่ออะไร ก็เลยถาม นางตอบว่า พบรักใหม่ ใน nursing home ฝ่ายชาย 80 กว่า
กำลังจะจัดงานแต่งอีกรอบ ...
การมีชีวิตยืนยาวไม่ใช่เรื่องน่าเบื่อ ถ้ามันมาพร้อมสุขภาพ และหัวใจที่ยังเต้นแรง
❓ Longevity ไปเพื่อ…
นิทานของทิโธนัส เตือนเราว่า การมีชีวิตยืนยาวเพียงอย่างเดียว อาจกลายเป็นคำสาปได้ ถ้าไร้คุณภาพ
แต่ในอีกด้านหนึ่ง ถ้าเราเลือกดูแลตัวเองให้ดีพอ ให้ทั้งกายและใจยังคงแข็งแรง ... Longevity ก็อาจกลายเป็นของขวัญที่ทำให้เรา ...
• ได้เห็นลูกหลานเติบโต
• ได้เริ่มต้นสิ่งใหม่ ๆ ในวันที่ใคร ๆ คิดสายเกินไป
• หรือแม้แต่ได้พบความรักครั้งใหม่ ที่ทำให้หัวใจยังสั่นไหวในวัยชรา
ดังนั้น ถ้ามีใครถามว่า
“จะเคร่งครัดกับตัวเอง เพื่ออยู่นาน ๆ ไปทำไม?”
เพื่อนๆจะตอบว่าอย่างไรครับ ???
ว่าด้วยเรื่อง Lifespan กับ Healthspan
🆚 ความแตกต่างระหว่าง Lifespan และ Healthspan
- Lifespan ( อายุขัย ) คือจำนวนปีที่เรามีชีวิตอยู่บนโลกนี้ตั้งแต่เกิดจนตาย เป็นตัวเลขที่สะท้อนถึงการอยู่รอดของร่างกาย.
- Healthspan (อายุขัยที่สุขภาพดี) คือช่วงเวลาที่เรามีสุขภาพแข็งแรง ปราศจากโรคเรื้อรัง หรือภาวะที่ต้องพึ่งพาผู้อื่น ทำให้สามารถทำกิจกรรมต่างๆ ได้อย่างเต็มที่และมีคุณภาพชีวิตที่ดี.
❔ ทำไมต้องให้ความสำคัญกับ Healthspan
การมี Lifespan ที่ยาวนานเพียงอย่างเดียว นั้นไม่เพียงพอ หาก Healthspan สั้น คนๆ นั้นอาจจะต้องเผชิญกับโรคภัยไข้เจ็บ สูญเสียความจำ หรือต้องนอนติดเตียง ซึ่งทำให้คุณภาพชีวิตลดลง ....
ตัวอย่าง
- คนที่มี Lifespan ยาว แต่ Healthspan สั้น อาจมีอายุ 90 ปี แต่ 20 ปีสุดท้ายต้องนอนติดเตียง
- คนที่อายุ 80 ปี แล้วยังคงแข็งแรง สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ดี คือคนที่เขามี Healthspan ที่ยาวนาน
เรียบเรียงโดย : Suthipong Treeratana