“ขโมยไก่ไม่ได้ ยังเสียข้าวสารอีกกำมือ”
สำนวนนี้มีที่มาจากสำนวนจีน คือ 偷雞不成蝕把米 (tōu jī bù chéng shí bǎ mǐ)
偷雞 (tōu jī): ขโมยไก่
不成 (bù chéng): ไม่สำเร็จ
蝕 (shí): เสีย, สูญเสีย
把米 (bǎ mǐ): ข้าวสารกำมือหนึ่ง
💡 สำนวนจีน นี้ มีความหมายว่า
ตั้งใจจะทำอะไรอย่างหนึ่ง เพื่อหวังผลกำไรหรือผลประโยชน์ ผลที่ได้ ไม่เพียงแต่ไม่สำเร็จตามที่ตั้งใจไว้เท่านั้น ยังต้องสูญเสียสิ่งที่ตัวเองมีอยู่ไปอีกด้วย (ทั้งเสียเวลา เสียแรง หรือเสียทรัพย์)
✅ สำนวนจีนนี้ หากเทียบได้กับสำนวนไทย ก็คล้ายกับคำที่ว่า "จับปลาสองมือ" ที่หมายถึงการหวังจะได้ทั้งสองอย่างในเวลาเดียวกัน แต่สุดท้ายก็ไม่ได้อะไรเลย .... หรืออาจจะคล้ายกับสำนวน "เสียน้อยเสียยาก เสียมากเสียง่าย" ในแง่ของการลงมือทำแล้วทำให้เกิดความสูญเสียตามมา
*ประวัติสำนวน - 偷雞不成蝕把米 - "ขโมยไก่ไม่ได้ ยังเสียข้าวสารอีกกำมือ"
ถือเป็นหนึ่งในสุภาษิตจีนที่กำเนิด จากวิถีชีวิตชาวบ้านในชนบทจีนในสมัยโบราณ ช่วงที่ผู้คนเลี้ยงไก่ไว้ตามบ้าน ในสังคมเกษตรกรรมของจีน ไก่ถือเป็นทรัพย์สินเล็กๆ ที่มีค่า ส่วน “ข้าวสาร” คือผลผลิตสำคัญ เปรียบเหมือนทรัพย์ที่ต้องใช้แรงทำงานหนักกว่าจะได้มา จึงไม่น่าแปลกที่เรื่องราว “ขโมยไก่” ปรากฏอยู่ในนิทานหรือคำสอนพื้นบ้านหลายพื้นที่ เช่น
- มณฑลเจียงซู
- มณฑลเจ้อเจียง
- มณฑลอันฮุย
ในหลายชุมชน จะมีการเล่าถึง หัวขโมย ที่เอาข้าวไปโปรยล่อไก่ แต่ไก่ไม่มากินหรือบินหนี เสียทั้งแรงและข้าวสาร ทำให้เกิดวลีล้อเลียนที่กลายมาเป็นสุภาษิตในภายหลัง สำนวนนี้จึงสะท้อนทั้งวิธีชีวิตจริง และค่านิยมทางศีลธรรมของสังคมจีนยุคเก่าได้อย่างชัดเจน
สำนวนนี้มักเชื่อมโยงกับ แนวคิดจีน ที่สำคัญ ว่า 因小失大 (อินเสี่ยวซื้อต้า) แปลว่า “เพราะเห็นแก่ของเล็กน้อยจนทำให้เสียของใหญ่กว่า” จึงสื่อถึงบทเรียนว่า ความโลภ , ความคิดสั้น , หรือการหวังผลโดยไม่คำนึงถึงความเสี่ยง .... จะนำไปสู่ความสูญเสียมากกว่าผลประโยชน์ที่ตั้งใจจะได้
สำนวนจีน “ขโมยไก่ไม่ได้ ยังเสียข้าวสารอีกกำมือ”
จึงเป็นมากกว่าวลีสอนใจ แต่เป็นภาพสะท้อนสังคมจีนโบราณ ยุคที่ข้าวสาร คือความเหนื่อยยาก และไก่คือทรัพย์สินมีค่า พร้อมถ่ายทอดคติสากลที่ไม่เคยเก่า ที่ว่า... คนที่ “หวังได้มาก ด้วยวิธีผิด” มักจบลงด้วย “เสียของที่มีอยู่เดิม”
การทำสิ่งผิด หรือสิ่งไม่ชอบ ... ด้วยหวังผลประโยชน์ แต่จบลงด้วยความเสียหายมากกว่าเดิม ไม่ว่าจะเป็นเงิน เวลา ชื่อเสียง หรือความน่าเชื่อถือ เพราะความโลภ มักทำให้คนไม่ประเมินความเสี่ยง และมักเร่งรีบจนมองไม่เห็นผลเสียที่ตามมา
หนังสือแนะนำ
นี่คือ ลิ้งค์พันธมิตร หรือที่เรียกว่า affiliate link ซึ่งหมายความว่า... หากคุณคลิ๊กลิ้งค์นี้ และซื้อผลิตภัณฑ์ อะไรก็ได้ ฉันจะได้ค่าคอมมิชชั่นเล็กน้อย สิ่งนี้จะช่วยสนับสนุนเว็บไซด์ และช่วยให้กำลังใจเราต่อไป
.jpg)
