..หอมกลิ่นเกสรเกสรดอกไม้ หอมกลิ่นคล้ายคล้ายเจ้าสูของเรียมเอย หอมกลิ่นกรุ่นครันหอมนั้นยังบ่เลย เนื้อหอมทรามเชยเอยเราละเหนอ..
"ลาวดำเนินเกวียน" เพลงรัก เศร้า เคล้าน้ำตา และความพลัดพรากของ เจ้าชายหนุ่มรูปงามแห่งสยาม: ( พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม พระราชโอรสพระองค์ที่ 38 ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และเจ้าจอมมารดามรกฎ) กับ เจ้าหญิงแห่งล้านนา : เจ้าหญิงชมชื่น ผู้มีพระพักตร์ดั่งดวงเพ็ญ ธิดาเจ้าราชสัมพันธวงศ์และเจ้าหญิงคำย่น ..
ที่มาของคำว่า "ดำเนินเกวียน" คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม ทรงนิพนธ์ขึ้นขณะที่ทรงอยู่บนเกวียน เพื่อไปตรวจราชการในภาคอีสาน และคำว่า "ลาว" ในที่นี้หมายถึง คนทางภาคเหนือ มิใช่คนประเทศลาวแต่อย่างใด
ทรงรำลึกถึงเจ้าหญิงชมชื่น ผู้เป็นรักแรกของพระองค์เมื่อครั้งขึ้นไปยังเชียงใหม่ แต่ด้วยรักที่ไม่สมหวังเพราะมีการทัดทานจากพระประยูรญาติ ทรงดนตรีเพลงลาวดำเนินเกวียนเพื่อระบายความคิดถึงที่มีต่อเจ้าหญิงชมชื่น และทรงดนตรี ให้เหล่าข้าราชบริพารฟังอยู่เสมอๆ และถึงแม้จะทรงเสกสมรสไปแล้ว ก็ไม่เคยลืม จึงทรงงานหนักจนล้มป่วย และ สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2452 เวลา 16.08 น.ในวัยเพียง ๒๘ พรรษา เช่นเดียวกับเจ้าหญิงชมชื่น เมื่อได้ทราบข่าวการสิ้นพระชนม์ หลังจากนั้นเพียงปีเศษ เจ้าหญิงชมชื่นก็จากไปในชันษาเพียง ๒๓ ปี
เนื้อเพลงในลาวดำเนินเกวียน มีคำว่า ดวงเดือน อยู่หลายวรรค ต่อมาจึงได้เรียกว่าเพลงนี้ว่า "ลาวดวงเดือน" ทำนองของเพลง ทรงเลียนแบบสักวาลาวเล็ก แต่ได้ปรับปรุงทำนองให้อ่อนหวานและไพเราะมากยิ่งขึ้น
13 กันยายน 2425 วันประสูติ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม
http://www.culture.ssru.ac.th/news/view/new164
พระองค์เจ้าเพ็ญพัฒนพงศ์ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม (พ.ศ.๒๔๒๕-๒๔๕๒)
cr.ภาพ หอจดหมายเหตุแห่งชาติ
ความรู้รอบตัวสั้นๆ 🌱 Miscellaneous บทความขนาดสั้น เบ็ดเตล็ด เกร็ดความรู้ทั่วไป เกี่ยวกับ สังคม , ทัศนะ - Social Views , ประวัติศาสตร์ , วัฒนธรรม ,ท่องเที่ยวเชิงนิเวศ แนะนำหนังสือ
.jpg)
