ค้นหาบทความ 🙄





9/26/66

เจตนารมณ์ที่แท้จริง ของการสร้างพระพุทธปฏิมา

โจรขโมย มองพระพุทธปฏิมาเป็น "ทรัพย์" ... เศรษฐี นักสะสมของเก่า มองพระพุทธปฏิมาเป็น "ศิลป์"   คนทั่วไปน้อยคนนัก ที่มอง พระพุทธปฏิมาเป็น สื่อ เพื่อเข้าถึงพระพุทธคุณ ...


Buddha statue การสร้างพระพุทธปฏิมา

วัดมหาธาตุ จังหวัดราชบุรี
มีพระพุทธปฏิมาที่เก่าแก่องค์หนึ่ง
มีชื่ออย่างเป็นทางการว่า
 "พระชัยพุทธมหานาค"

ชาวบ้านเรียกกันว่า 
"หลวงพ่อพันปี"
  
    กล่าวกันว่า วัดมหาธาตุ จังหวัดราชบุรี เป็นวัดที่เก่าแก่ที่สุดของประเทศไทย มีอายุราวพันปี ที่นี่ มิได้ มี พระสถูปเจดีย์ หรือพระปรางค์บรรจุพระอัฐิ หรือ พระธาตุของพระพุทธเจ้า อย่างวัดโบราณอื่นทั่วไป แต่วัดมหาธาตุ จังหวัดราชบุรี แห่งนี้   ไม่ได้สร้างขึ้นเป็นวัดที่ยึดเอาเทวาลัย หรือศาสนสถานของขอมมาเป็นวัด ...

     มีการสันนิษฐานกันว่า วัดมหาธาตุ จังหวัดราชบุรี (เมืองชยราชปุระ) ถูกสร้างขึ้นในสมัย พระเจ้าชัยวรมันที่ ๗  ที่ซึ่งครองราชย์อยู่ในช่วง พ.ศ.๑๗๒๕-พ.ศ๑๗๖๐  โดยให้ ศาสนสถาน ปรางค์แห่งนี้เป็นศูนย์กลางของเมือง และสร้างกำแพงศิลาแลงขึ้นล้อมรอบ ตามคติความเชื่อ เรื่อง "ภูมิจักรวาล" ของขอม  .... ในกาลต่อมา เมื่อขอมหมดอำนาจลง พุทธศาสนา ก็ได้แผ่เข้ามาในสุวรรณภูมิ ....ศาสนสถานของขอมแห่งนี้ จึงถูกดัดแปลงมาเป็นวัดในพุทธศาสนา ... 

วัดมหาธาตุวรวิหาร ราชบุรี
วัดมหาธาตุวรวิหาร ราชบุรี  มีศิลปกรรมที่น่าชมมากมาย ทั้งสถาปัตยกรรม จิตรกรรม และประติมกรรม อาทิเช่น พระชัยพุทธมหานาค หรือ ที่มีกเรียกอีกชื่อ ว่า หลวงพ่อทวารวดี หรือ หลวงพ่อพันปี เป็นพระนาคปรก สร้างด้วยหินทรายสีขาว ศิลปะขอม ประดิษฐานอยู่ในคูหาปรางค์ประธาน

     พระธรรมปัญญาภรณ์ (ไพบูลย์ ชินวํโส ป.ธ.๗) เจ้าอาวาส วัดมหาธาตุราชบุรี ท่านมีความรู้ทางโบราณคดีพอสมควร  ในระดับที่เถียงกับกรมศิลปากรได้ ท่านบอกว่า พระชัยพุทธมหานาคนี้ พระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ กษัตริย์ขอมเป็นผู้สร้าง สร้างขึ้นทั้งหมด ๒๐ กว่าองค์เพื่อนำไปประดิษฐานตามหัวเมืองที่อยู่ในอำนาจขอมในสมัยนั้น หนึ่งในเมืองเหล่านั้นคือ ชยราชปุระ หรือ จังหวัดราชบุรี ในปัจจุบัน...

เจตนารมณ์ที่แท้จริง ของการสร้างพระพุทธปฏิมา

โดย : พลเรือตรี ทองย้อย แสงสินชัย


พระพุทธรูปปางนาคปรก ของพระเจ้าชัยวรมัน

ชื่อ พระชัยพุทธมหานาค  
แปลว่า ... พระพุทธรูปปางนาคปรก ของพระเจ้าชัยวรมัน

 “ชัย”   คือ  ชัยวรมัน
 “มหานาค” คือ นาคปรก   

 “นาค” ที่ หมายถึง  พญานาค  

    ....  ( มีบางคนเรียกเพี้ยนเขียนผิดเป็น “มหานาถ” ที่แปลว่า ที่พึ่ง )

        พระธรรมปัญญาภรณ์ท่านว่าต่อไปอีกว่า .... พระชัยพุทธมหานาค นี้ ปัจจุบันเหลือเพียงแค่ ๒ องค์ คือ องค์หนึ่ง อยู่ที่ วัดมหาธาตุราชบุรี และ อีกองค์หนึ่ง ที่เคยอยู่ที่ปราสาทเมืองสิงห์ จังหวัดกาญจนบุรี เนื่องเพราะมีแท่นฐานประดิษฐานเหลือ "ทิ้งไว้" แต่องค์พระ นั้นไม่อยู่แล้ว ไม่มีใครรู้ว่าองค์พระ หายสาบสูญไปอยู่ที่ไหน แต่ แว่วมาว่า อยู่ที่ไหนสักแห่งในเมืองไทยนี่เอง ...

       ท่านเล่าต่อไปอีกว่า .... องค์ที่อยู่ที่วัดมหาธาตุราชบุรี นี้ ก็เกือบจะไม่เหลือเหมือนกัน ขโมยมายกเอาไป แต่พระที่เฝ้าอยู่ท่านเห็นเสียก่อน ยกเคลื่อนเอาไปได้ไม่ไกล ตั้งแต่นั้นมาต้องดูแลรักษากันอย่างแข็งแรง

มาสู่คำถาม  ที่อาจจะเป็นคำถามโง่ ๆ  

  • ...โจรขโมยองค์พระ เอาไปทำไม ?
อาจจะมีหลายคน หรือบางคน บอกว่า ถามอะไรโง่ ๆ ขโมยเอาไปขายนะซี 
เขารู้กันทั้งนั้นแหละ ....
  • แล้วคนที่รับซื้อ เขาซื้อไปทำไม ?
ถามอะไรโง่ ๆ  เขาก็ซื้อ เพื่อเอาไปขายต่อนะซี ....
  • แล้วคนรับซื้อ เขาซื้อไปทำไม ?
ถามอะไรโง่ ๆ  เขาก็ซื้อ เพื่อเอาไปขายต่อนะซี ....

คำถามโง่ๆ ดำเนินต่อไปเรื่อยๆ 
ในที่สุดก็จะไปจบลงตรงที่ 
-เศรษฐี นักสะสมของเก่า

     เมื่อก่อนนี้ เศรษฐี และ นักสะสม ที่นิยมของเก่า มักเป็นฝรั่ง แต่เดี๋ยวนี้ ที่เป็นคนไทยก็มีไม่น้อย 


มาสู่คำถาม ที่อาจจะไม่ใช่คำถามโง่ๆ ( อีกแล้ว ) 

  • แล้วเศรษฐี และ นักสะสมของเก่า  ซื้อเอาไปทำไม ?  คงไม่ได้ซื้อเอาไปเก็บ เข้ากล่อง หรือขุดหลุมฝัง แต่ พวกเขา ซื้อเอาไปดู ....

 

  • ถามโง่ๆ ว่า เอาไปดู เพื่อให้เกิดอะไรขึ้นมา ? ถ้า ถอยไปตั้งหลักกันที่ -เหตุผล ที่สร้างพระพุทธปฏิมา แล้วพิจารณาเหตุผล ก็จะรู้ว่า...  
ใครโง่กันแน่

    เดิมไม่มีพระพุทธปฏิมาอยู่ในโลก...  เมื่อมีพระพุทธเจ้าเกิดขึ้นในโลกแล้ว พระพุทธเจ้าประกาศหลักคำสอนอันประเสริฐ นำไปสู่ การพ้นทุกข์  ... ผู้คนฟังแล้ว ปฏิบัติตามก็พ้นทุกข์ได้จริง  จึงมีผู้นับถือเลื่อมใสคำสอน มากขึ้น อยู่ใกล้ก็เข้าไปฟังคำสอน อยู่ไกลก็พยายามดั้นด้นไปฟังคำสอน ที่อยู่ไกลเกินที่จะไปถึง ก็ได้แต่ระลึกถึงความรู้ความสามารถของพระพุทธเจ้าที่เรียกว่า “พระพุทธคุณ” แล้วหมั่นสืบเสาะหาคำสอนที่ถูกต้องมาปฏิบัติ  ที่ไม่เคยเห็นก็ซักถามว่า พระพุทธเจ้าหน้าตาเป็นอย่างไร ? 

   ในที่สุด  จึงมีผู้สร้าง พระพุทธปฏิมา คือ รูปแทนพระพุทธเจ้า  ขึ้นมา ....

สร้างขึ้นมาทำไม? 
สร้างขึ้นมาเพื่อ เป็นสื่อระลึกถึง พระพุทธคุณ  เมื่อระลึกถึงพระพุทธคุณแล้ว จะได้เกิดอุตสาหะ ศึกษาปฏิบัติตามคำสอน เพื่อบรรลุถึง ความพ้นทุกข์ อันเป็นเป้าหมายของชีวิต ...

      เนื่องจาก "ศักยภาพ" หรือ ในภาษาธรรมเรียกว่า “อินทรีย์” ของมนุษย์ แต่ละคนมีไม่เท่ากัน บางคนระลึกถึงพระพุทธคุณได้โดย สติปัญญาล้วนๆ .... , หรือ  บางคนต้องอาศัยผู้แนะนำ  หรือบางคนอาศัยบางสิ่งบางอย่าง เป็นสื่อชักจูง....  พระพุทธปฏิมาจึงเป็นประโยชน์แก่ผู้มีอินทรีย์ ที่ยังไม่แก่กล้าใช้เป็นสื่อระลึกถึงพระพุทธคุณ ....

อิติปิ โส ภควา  : แม้เพราะเหตุอย่างนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้านั้น 

(๑) อรหํ
:  เป็นพระอรหันต์ คือ เป็นผู้ไกลจากกิเลสและบาปธรรม ทรงความบริสุทธิ์

(๒) สมฺมาสมฺพุทฺโธ
: เป็นผู้ตรัสรู้เองโดยชอบ คือรู้อริยสัจจ์ ๔ โดยไม่เคยได้เรียนรู้จากผู้อื่น


(๓)  วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน 
: ทรงถึงพร้อมด้วยวิชชาและจรณะ ประกอบด้วยวิชชา ๓ หรือวิชชา ๘ และจรณะ ๑๕ อันเป็นปฏิปทาเครื่องบรรลุวิชชานั้น 

(๔) สุคโต 
: “เสด็จไปดีแล้ว”  คือ ทรงมีทางเสด็จที่ดีงามอันได้แก่อริยมรรค, เสด็จไปสู่ที่ดีงามกล่าวคือพระนิพพาน, เสด็จไปด้วยดีโดยชอบ กล่าวคือ ทรงดำเนินรุดหน้าไม่หวนกลับมาสู่กิเลสที่ทรงละได้แล้ว

(๕) โลกวิทู 
: ทรงรู้แจ้งโลก คือทรงรู้แจ้งสภาวะแห่งโลกคือสังขารทั้งหลาย ทรงทราบอัธยาศัยสันดานของสัตวโลกที่เป็นไปต่างๆ ทำให้ทรงบำเพ็ญพุทธกิจได้ผลดี 

(๖) อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิ
: ทรงเป็นสารถี ฝึกคนที่ควรฝึกได้ ที่ยอดเยี่ยม โดยทรงรู้จักใช้อุบายให้เหมาะแก่บุคคล สอนเขาได้โดยไม่ต้องใช้อาชญา และทำให้เขาบรรลุผลที่พึงได้เต็มตามกำลังความสามารถของเขา

(๗) สตฺถา เทวมนุสฺสานํ
: ทรงเป็นศาสดาของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย, ทรงเป็นครูของบุคคลทั้งชั้นสูงและชั้นต่ำ, ทรงประกอบด้วยคุณสมบัติของครู และทรงทำหน้าที่ของครูเป็นอย่างดี

(๘ ) พุทฺโธ
: ทรงเป็นผู้ตื่น ไม่หลงงมงายเองด้วย และทรงปลุกผู้อื่นให้ตื่นพ้นจากความหลงงมงายนั้นด้วย ทรงเป็นผู้เบิกบาน มีพระทัยผ่องแผ้ว บำเพ็ญพุทธกิจได้ถูกต้องบริบูรณ์


(๙) ภควา
: “ทรงเป็นผู้มีโชค” คือ หวังพระโพธิญาณก็ได้สมหวัง ประกาศพระศาสนาก็ชักจูงผู้คนให้ได้บรรลุธรรมสมปรารถนา มีผู้คิดร้ายก็ไม่อาจทำร้ายได้; อีกนัยหนึ่งว่าทรงเป็นผู้จำแนกแจกธรรม

ความหมายของพุทธคุณแต่ละบทเก็บความจาก
:  พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ ของท่าน ป.อ. ปยุตฺโต

นี่คือเจตนารมณ์ หรือวัตถุประสงค์ที่แท้จริงของการสร้างพระพุทธปฏิมา
   เศรษฐี นักสะสมของเก่า รวมไปถึงพิพิธภัณฑ์ 

       -   ไม่ว่าจะเป็นพิพิธภัณฑ์ส่วนตัว หรือพิพิธภัณฑ์แห่งชาติต่างๆ ที่เอาพระพุทธปฏิมาไปเป็นสมบัติ ไม่ว่าจะเอาไว้ดูเป็นส่วนตัว เอาไว้อวดมิตรสหาย หรือเอาไปตั้งแสดงเพื่อให้สาธารณชนเข้ามาดู ....

ถามว่า ทั้งตัวผู้ครอบครอง และผู้ที่มาดู เมื่อดูแล้ว เห็นแล้ว มีสักกี่คน ที่ระลึกถึงพระพุทธคุณได้ "สมกับเจตนารมณ์ของการสร้างพระพุทธปฏิมาขึ้นมา ? " 

ใครที่บอกว่าถามโง่ ๆ  ขอได้โปรด ใช้ความฉลาด ตอบคำถามนี้ด้วยเถิด

มีกี่คน ที่ดูพระพุทธปฏิมา แล้วระลึกถึงพระพุทธคุณได้ ? 
 
แน่นอนว่า ....  คำตอบอาจจะต้องออกไปในรูปนี้  - เช่น  

    ใครเขาดูพระเพื่อระลึกถึงพระพุทธคุณกันบ้างเล่า เขาดูพระพุทธลักษณ์หรือที่เรียกว่า พุทธศิลป์ กันต่างหาก .... 

... นี่สมัยทวาฯ นี่สมัยเชียงแสน
....นี่สมัยอู่ทองยุคต้น นี่อู่ทองยุคปลาย
....นี่สมัยอยุธยา นี่สมัยรัตนฯ
....นี่เนื้อสัมฤทธิ์ นี่เนื้อชิน
....นี่เนื้อหินเขียว นี่เนื้อหินทรายสีชมพู
ฯลฯ
พระเกศอย่างนั้น
พระกรรณอย่างนี้
พระพักตร์อย่างโน้น
ฯลฯ

พุทธศิลป์ นี่อธิบายได้เป็นหลักวิชา เขียนเป็นตำราเล่มโต เรียนถึงปริญญาโท จบดอกเตอร์ เป็นผู้เชี่ยวชาญโบราณคดีโน่นทีเดียว 

แต่ไม่ได้ข้องเกี่ยวอะไรเลยกับการเจริญพุทธานุสติ - ระลึกถึงพระพุทธคุณ อันเป็นเจตนารมณ์ของการสร้างพระพุทธปฏิมาขึ้นมา

เป็นอันว่า -  
  • ขโมย....  มองพระพุทธปฏิมาเป็น “ทรัพย์”
  • เศรษฐี นักสะสมของเก่า มองพระพุทธปฏิมาเป็น “ศิลป์”
แต่ ....  ไม่มีใครมอง พระพุทธปฏิมา ในฐานะเป็น “สื่อ” เพื่อเข้าถึงพระพุทธคุณ

.... เอาพระพุทธปฏิมาไปครอบครองไว้ทำไม ?  ในเมื่อไม่ได้เห็นคุณค่าที่แท้จริง


ดูก่อน ... เศรษฐี นักสะสมของเก่า และพิพิธภัณฑ์ทั้งหลาย .... 

พระพุทธปฏิมา ที่ท่านครอบครองอยู่ เขาสร้างขึ้นเพื่อประดิษฐานไว้ ณ สถานที่แห่งไหน ให้ส่งคืนไปประดิษฐานไว้ ณ สถานที่เดิมนั่นเถิด...


ถ้ามีใครบอกแทนท่านว่า   -  ใครจะส่งคืนให้โง่ ? 

     ผมไม่มีอำนาจวาสนาบารมีอะไร ที่จะไปบังคับ หรือชักจูงท่านได้แม้แต่น้อยนิด .... แตทำได้แค่ ชวนท่าน "คิดและถาม" ตัวเอง ว่า

 "การที่ท่านครอบครองไว้ ซึ่งพระพุทธปฏิมาที่สร้างขึ้นมาเพื่อเป็นสื่อระลึกถึงพระพุทธคุณ โดยที่ท่านไม่ได้ใช้เป็นสื่อระลึกถึงพระพุทธคุณแต่ประการใดๆ เลย นั่นจะไม่ใช่การกระทำที่โง่กว่า จนควรเรียกว่าบรมโง่ดอกหรือ? 


พลเรือตรี ทองย้อย แสงสินชัย
๒๕ กันยายน ๒๕๖๖
๑๕:๒๓
https://www.facebook.com/tsangsinchai
 


Admin Bee

สนับสนุน Misc.Today

นี่คือ ลิ้งค์พันธมิตร หรือที่เรียกว่า affiliate link ซึ่งหมายความว่า... หากคุณคลิ๊กลิ้งค์นี้ และซื้อผลิตภัณฑ์ อะไรก็ได้ ฉันจะได้ค่าคอมมิชชั่นเล็กน้อย สิ่งนี้จะช่วยสนับสนุนเว็บไซด์ และช่วยให้กำลังใจเราต่อไป


  ชาหมักคอมบูชะ Scoby doit  


 






 

คุณอาจสนใจ

5 บทความ ยอดนิยม ในรอบ 30 วัน

🟡 โพสต์แนะนำ

คริสเตียนไซออนนิสท์ คือใคร ? - Christian Zionist

ช่วงนี้ ผมติดตามหาข้อมูลเกี่ยวกับ อิสราเอล กับ ปาเลสไตน์ ครับ ส่วนใหญ่จะเป็นแนวประวัติศาสตร์เสียมาก เพราะผมมีความเชื่อส่วนตัวว่า การที่เราจะ...

Popular Posts

แนะนำหนังสือ


  BOOKs OF THE DAY








ผู้สนับสนุน







Xiaomi Kingsmith Walking Pad

 Xiaomi Kingsmith Walking Pad R1 Pro/ R2 ลู่เดิน/วิ่งไฟฟ้า พับเก็บได้ สำหรับการออกกำลังกายภายในบ้าน >> คลิ๊กดูเพิ่มอีก


ป้ายกำกับ / Tag labels

2475 (1) กฎหมาย (5) กฐิน (2) กรรม (5) กระเป๋า (3) กรุงเทพฯ (19) กรุงศรีอยุธยา (12) กล้องถ่ายภาพ (7) กลอน (4) กลาโหม (9) การเกษตร (7) การจัดเก็บ (3) การปกครอง (1) การเมือง (55) การศึกษา (131) กิจกรรมกลางแจ้ง (2) กีฬา (3) เกษตร (3) เกี่ยวกับสัตว์ (15) ไกลกังวล (1) ขงจื้อ (1) ขนม (2) ขอมไม่ใช่เขมร (6) ข้าว (3) ข่าวสาร (22) ขิง (1) เขมร (10) โขน (2) คณะราษฎร (11) คติธรรม (1) คนเล่านิทาน (15) ครัว (1) ครู (6) ความเชื่อ (12) ความรู้ (159) คอมมิวนิสต์ (34) คำภีร์ (2) คำสอน (11) เครื่องบิน (7) เงินตรา (4) จอมพล ป. พิบูล (1) จอมพล ป. พิบูลสงคราม (13) จีน (53) ช้าง (1) ชายแดนใต้ (5) ญี่ปุ่น (15) ดนตรีไทย (1) ดอกไม้ (1) เด็ก (5) เดนมาร์ก (1) ต้นไม้ (4) ตลาดนัด (1) ตำรวจ (2) เตา (1) เตือนภัย (17) แต่งงาน (1) ทรัพยากร (2) ทวิตเตอร์ (1) ทหาร (9) ท่องเที่ยว (28) ทะเล (3) ทัศนะ (51) ทำบุญ (5) ทำอาหาร (4) เทคโนโลยี (13) โทรศัพท์มือถือ (2) ธนบัตร (1) ธนาคาร (4) ธรณี (1) ธรรมชาติ (10) ธรรมในคำกลอน (1) ธรรมะ (6) ธรรมาธิปไตย (2) ธุรกิจ (10) นราธิวาส (3) นวดไทย (1) นักบิน (1) นักเรียน (4) นางใน (1) นาซี (1) นายกรัฐมนตรี (3) น้ำมัน (1) นิทานพื้นบ้าน (1) นิยาย (3) นิวเคลียร์ (1) เนปาล (1) แนะนำสินค้า (38) โนรา (1) ในหลวง ร.10 (1) ในหลวงรัชกาลที่ 9 (15) บริการ (3) บริหาร (3) บ่อน (1) บัตรเครดิต (2) บัตรประชาชน (1) บุคคล (42) บุญ (3) บุหรี่ (1) เบตง (1) แบรนด์ไทย (5) โบราณวัตถุ (13) โบราณสถาน (7) โบสถ์ (2) ประชาธิปไตย (54) ประท้วง (7) ประเทศไทย (178) ประธานาธิบดี (1) ประวัติศาสตร์ (150) ปรัชญาชีวิต (21) ปรีดี (2) ปลูกต้นไม้ (3) ปูติน (1) ผลไม้ (2) ผลิต (3) ผัก (1) ผิวสี (1) แผ่นดินไหว (1) ฝรั่งเศส (6) พม่า (6) พยาบาล (1) พระเจ้าตากสินมหาราช (2) พระนเรศ (1) พระพุฒาจารย์ (1) พระพุทธเจ้า (1) พระราชกรณียกิจ (4) พระสงฆ์ (10) พราหมณ์ (1) พิบูลสวัสดี (1) พิพิธภัณฑ์ (9) พุทธทาส (1) พุทธศาสนา (11) เพชรบุรี (3) เพลง (8) เพลงผ้า ปรพากย์ (1) แพทย์ (4) ฟาโรห์ (1) ไฟ (4) ไฟฉาย (1) ไฟฟ้า (1) ภัยพิบัติ (1) ภาคใต้ (6) ภาคอีสาน (1) ภาษา (10) ภาษิต (1) ภูเขาไฟ (1) ภูมิปัญญา (19) ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ (1) มวยไทย (5) มาเลเซีย (1) มุมไบ (2) มุสลิม (2) แม่ (1) ไม้ไผ่ (1) ยา (1) ยิว (3) ยูนนาน (1) เยาวชน (1) เยาวราช (1) รถเมล์ (3) รองเท้า (2) ระเบิด (3) รัชกาลที่ ๒ (1) รัชกาลที่ ๔ (3) รัชกาลที่ ๕ (7) รัชกาลที่ ๖ (1) รัชกาลที่7 (8) รัชกาลที่ ๘ (6) รัฐประหาร (7) รัสเซีย (12) ราชาศัพท์ (1) รามเกียรติ์ (1) เรือ (2) เรื่องเก่า (81) เรื่องเล่า (23) โรค (5) โรคระบาด (4) โรงงาน (1) โรงพยาบาล (10) โรงเรียน (16) โรฮิงญา (1) ลอนดอน (1) ละคร (1) ลัทธิ (2) ลัทธิมาร์กซ์ (3) ล้านนา (3) ลาว (4) ลิง (1) เลือกตั้ง (9) โลก (5) โลกร้อน (3) วัฒนธรรม (2) วัด (14) วันแม่ (1) วันสำคัญ (5) วิทยาศาสตร์ (9) วิทยุ (2) วิหาร (4) เวียดนาม (4) ไวรัล (1) ศัพท์ (1) ศาสนา (36) ศิริราช (5) ศิลปะ (5) ศิลปาชีพ (1) เศรษฐกิจ (3) สงขลา (1) สงคราม (50) สถานีรถไฟ (1) สนามบิน (2) สเปน (1) สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร (2) สมัยเมจิ (1) สยาม (13) สวนสนุก (1) สวิตเซอร์แลนด์ (2) สังคม (38) สำนวน (8) สิ่งประดิษฐ์ (13) สื่อ (3) สุขภาพ (13) สุภาพจิต (6) สุสาน (1) หนังแท้ (4) หนังสือ (31) หนังสือพิมพ์ (1) หนู (1) ห้องเรียน (4) เหมาเจ๋อตง (2) เหรียญ (1) อเมริกา (37) ออสเตรีย (1) อังกฤษ (6) อาชีพ (1) อาหาร (15) อาหารจานโปรด (8) อิตาลี (3) อินเดีย (8) อิสราเอล (3) อียิปต์ (1) อีสาน (1) แอปพลิเคชัน (4) ไอร์แลนด์ (1) cpr (1) deep state (1) democracy (1) Diarymisc (3) facebook (1) handmade (1) leather (1) marxism (1) metaverse (1) nomad (6) Nuclear (1) OPENUP (1) powerbank (1) shopee (1) Social media (2) social views (114) startup (1) UNESCO (4) xiaomi (1)


Miscellaneous | Misc.Today 🌱 . ขับเคลื่อนโดย Blogger.

 
miscthailand