คำว่า "โรงพัก" ตาม ป.วิอาญา หมายถึง สถานีตำรวจ อีกความหมายคือ ที่พักสงบสติอารมณ์ พักเพื่อที่จะตัดสินว่าคดีขึ้นศาล ต่อไปหรือไม่
แล้วเหตุใด ? บางคนในสมัยนี้ หรือเกือบทุกคนในสมัยก่อน จึงนิยมเรียก สถานีตำรวจ ว่า โรงพัก ?
ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จัก ความเป็นไปเป็นมาของ ตำรวจ กันเสียก่อน เพราะตำรวจ คือ บุคคลหลักๆ ที่เกี่ยวข้อง และเชื่อมโยงกับ โรงพัก หรือ สถานีตำรวจแน่ๆ อยู่แล้ว
ในสมัยรัชการที่ ๕ ..... เริ่มมีการสร้างที่ทำการพลตระเวน ตามบริเวณจุดที่ใช้พักกัน โดยสร้างเป็นที่ทำการ เรียกว่า " โรงพักกองตระเวน "..สมัยรัชการที่ ๕ ได้จัดตั้ง "กรมกองตระเวน" ขึ้น นอกเหนือจากหน้าที่หลักคือ การเดินลาดตระเวนแล้ว เพื่อความสงบเรียบร้อย หน้าที่สำคัญของพลตระเวน คือจับคุมผู้กระทำความผิดต่างๆ แล้วเรียกที่ทำการของกรมกองตระเวนในท้องที่ต่างๆ ในพระนครว่า โรงพักกรมกองตระเวน ต่อมา เมื่อทรงปฏิรูปในปกครอง โดยแบ่งหน่วยราชการเป็น กระทรวง ทบวง กรม แล้ว กรมกองตระเวนจึงยุบรวมเข้ากับกระทรวงนครบาล
คำตอบ จากคำถาม ที่ว่า.. ทำไมจึงนิยมเรียก สถานีตำรวจ ว่า โรงพัก ?
กล่าวตอบแบบสรุป ก็คือ เป็นการเรียกตามชื่อสถานที่จุดพักของ "พลตระเวน" ( ที่สมัยนี้ เรียกว่าตำรวจ ) และต่อมาถูกพัฒนามาสร้างเป็นที่ทำการ เรียกว่า "โรงพักกองตระเวน".. แต่บัดนั้น ก็ถูกเรียกติดปาก หรือเป็นภาษาปากไปแล้วว่า "โรงพัก" ซึ่งหมายความว่า สถานีตำรวจ นั่นเอง
อีกคำหนึ่งซึ่งเป็นคำที่ติดปากไม่แพ้กัน นั่นก็คือ "ขึ้นโรงพัก" ทำไมต้องขึ้น นั่นก็เพราะว่า โรงพัก หรือสถานีตำรวจสมัยก่อน จะมีลักษณะเป็นอาคารทรงปั้นหยา ชั้นเดียว ยกพื้นสูง นั่นเอง
กล่าวตอบแบบสรุป ก็คือ เป็นการเรียกตามชื่อสถานที่จุดพักของ "พลตระเวน" ( ที่สมัยนี้ เรียกว่าตำรวจ ) และต่อมาถูกพัฒนามาสร้างเป็นที่ทำการ เรียกว่า "โรงพักกองตระเวน".. แต่บัดนั้น ก็ถูกเรียกติดปาก หรือเป็นภาษาปากไปแล้วว่า "โรงพัก" ซึ่งหมายความว่า สถานีตำรวจ นั่นเอง
อีกคำหนึ่งซึ่งเป็นคำที่ติดปากไม่แพ้กัน นั่นก็คือ "ขึ้นโรงพัก" ทำไมต้องขึ้น นั่นก็เพราะว่า โรงพัก หรือสถานีตำรวจสมัยก่อน จะมีลักษณะเป็นอาคารทรงปั้นหยา ชั้นเดียว ยกพื้นสูง นั่นเอง
ดังภาพประกอบชื่อบทความนี้ คือ
โรงพักเก่าสรรพยา (โรงพักเก่า ร.ศ. 120 )
สถานีตำรวจภูธรสรรพยา โรงพักตำรวจที่เก่าแก่ที่สุดที่เหลืออยู่ในปัจจุบัน
ตำบล: สรรพยา อำเภอ: สรรพยา จังหวัด: ชัยนาท 17150
สถานีตำรวจภูธรสรรพยา โรงพักตำรวจที่เก่าแก่ที่สุดที่เหลืออยู่ในปัจจุบัน
ตำบล: สรรพยา อำเภอ: สรรพยา จังหวัด: ชัยนาท 17150อาคารโรงพักของตำรวจ สมัยรัชกาลที่ ๕ คาดว่ามีอายุกว่า ๑๐๐ ปี และถือว่าเก่าแก่สุดในประเทศ
อาคารหลังนี้ ถูกสร้างขึ้นเมื่อปีพุทธศักราช ๒๔๔๔ หรือเมื่อ ๑๒๒ ปีก่อน ในสมัยของ พ.ต.อ.พระยาสกลสรศิลป์ ผู้บังคับการมณฑลนครสวรรค์ ซึ่งตรงกับสมัยของ พระยาศรีสิทธิกรรม ดำรงตำแหน่ง นายอำเภอสรรพยา
โดยลักษณะอาคารเป็นอาคารทรงปั้นหยา ชั้นเดียวยกพื้นสูง มีมุกหน้า เสาเป็นไม้เต็ง ฝาอาคารเป็นไม้กระยาเลย พื้นทำจากไม้ตะแบก มุงด้วยกระเบื้องแบบโบราณ เมื่อนับอายุแล้วอาคารหลังนี้ถือว่าเป็นโรงพักตำรวจที่เก่าแก่ที่สุดที่เหลืออยู่ในปัจจุบัน
ปัจจุบัน โรงพักเก่าสรรพยา (โรงพักเก่า ร.ศ. 120 ) ได้รับการ บูรณะและปรับปรุง เพื่อใช้เป็นอาคารพิพิธภัณฑ์ จัดแสดงประวัติศาสตร์ท้องถิ่นสรรพยา เพื่อให้เป็นแหล่งเรียนรู้สำหรับคนในชุมชนและนักท่องเที่ยว
ข้อมูลเพิ่มเติม สำหรับการท่องเที่ยว
- การเดินทาง รถโดยสาร
2. รถตู้โดยสารปรับอากาศ กรุงเทพ ชัยนาท วัดสิงห์ สาย 19 เวลาเดินรถ 05.00 - 20.00 น. ติดต่อสอบถาม 084-3115535 และ 087-1223770
- การเดินทางโดยรถยนต์ส่วนตัว
จากกรุงเทพฯ ถึงอำเภอสรรพยา จะใช้เวลาประมาณ 2 ชั่วโมง
> ออกเดินทางไปตามทางหลวง หมายเลข 32 (สายเอเซีย) > ผ่านรังสิต อยุธยา อ่างทอง สิงห์บุรี และอินทร์บุรี
** สังเกตุข้างทางมีป้ายบอกทางสะพานข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา เพื่อเข้าสู้อำเภอสรรพยาหรือจังหวัดชัยนาท
** พอข้ามมาแล้วใช้เส้นทางหมายเลข 311 ชัยนาท - สิงห์บุรี ขับตรงมาประมาณ 5 กิโลเมตร จะเห็นซุ้มวัดสรรพยาอยู่ทางขวามือ
แผนที่ตั้ง 15°08'28.2"N 100°14'41.8"E
ตำบล สรรพยา อำเภอสรรพยา ชัยนาท 17150
ตำบล สรรพยา อำเภอสรรพยา ชัยนาท 17150
- Thailand Tourism Directory โดย กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา
- https://www.gotoknow.org/posts/594627
- ฮือฮาโรงพักสมัย ร.5 อายุ 115 ปี คาดเก่าสุดในประเทศ เล็งทำพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น(คลิป)
วันที่ 30 มีนาคม 2559 - 12:40 น. https://www.matichon.co.th/region/news_88573
