อพันธสีมา โบสถ์มีใบเสมาเป็นสิ่งแสดงที่หมายนิมิตล้อมรอบตัวอาคาร 8 จุด เพื่อกำหนดเขตวิสุงคามสีมา 
เขตสังฆกรรม ภายในองค์พันธสีมา ถือว่าศักดิ์สิทธิ์
เป็นสถานสมมติแห่งความดีงามโดยเฉพาะ
สิมอีสานแต่อดีตจะถือกันเคร่งครัดมากว่า สตรีจะล่วงล้ำเข้าไปในเขตนั้นมิได้
เป็น “ขะลำ” ( ขะลำ,คะลำ : หมายถึง ผิดประเพณี,ผิดครรลองคลองธรรม ) เป็นสิ่งมิบังควร แม้ในเวลาบวชภิกษุสามเณร ที่กระทำกันใน สิม
ตอนจะถวายบาตร จีวร
จะต้องกระทำกันตรงบริเวณมุขที่ยื่นออกมา อันเป็นบริเวณภายนอกที่ปักใบเสมา
สิมในอีสานแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ คือ สิมน้ำ และสิมบก
ตามคติเดิม
การบวชต้องกระทำกันภายในสิม มีการขอพระราชทานกำหนดสถานที่นั้นเป็น
วิสุงคามสีมาแล้วก่อสร้างสิม สถานที่นั้นจะใช้เป็นที่ทำสังฆกรรมได้ถาวร
สิมที่สมบูรณ์จะต้องมี พันธสีมา
หากว่าไม่มี วิสุงคามสีมาถาวรตามลักษณะดังกล่าวข้างต้น ก็ต้องไปบวชในน้ำ
ใช้บริเวณที่เป็นน้ำประกอบพิธี โดยสร้างเป็นสิมแบบชั่วคราว
หรือสร้างเป็นศาลากลางน้ำ เพราะถือว่าน้ำเป็นสิ่งบริสุทธิ์
- สิมน้ำ เป็นอาคารสร้างขึ้นชั่วคราวอยู่กลางน้ำ ตำแหน่งไม่ตายตัว สุดแล้วแต่หมู่บ้านนั้น ๆ จะมีแหล่งน้ำอยู่ที่ใด แต่ส่วนใหญ่มักจะอยู่ใกล้กับบริเวณวัด ถ้าต้องการความบริสุทธิ์ของพื้นที่เป็นพิเศษ ตัวสิมจะต้องอยู่ห่างจากฝั่งชั่วระยะ วักน้ำสาดไม่ถึง มีสะพานทอดยาวเชื่อมต่อฝั่ง เวลาทำสังฆกรรมจะต้องชักสะพานออกไม่ให้สิ่งเชื่อมต่อระหว่างฝั่งกับตัวสิม
ลักษณะของสิมน้ำทั่วไป
มีทั้งที่กั้นฝารอบและที่เปิดโล่งคล้ายศาลากลางน้ำ ส่วนใหญ่ไม่นิยมตีฝา
หากมีการกั้นฝาจะใช้ไม้ตีซ้อนกันเป็นเกล็ดคล้ายกับฝาเรือนไม้กระดาน
หลังคาแต่เดิมใช้กระเบื้องหรือที่เรียกว่า แป้นไม้
- สิมบก เป็นอาคารสร้างในชุมชนตั้งมั่นเป็นแหล่งถาวร แบ่งออกเป็น 3ประเภท คือ
1. สิมไม้ เข้าใจว่าเป็นการสืบทอดมาจากสิมน้ำที่สร้างขึ้นด้วยไม้ทั้งหลัง รูปทรงกระทัดรัด ผนังทั้ง 4 ตีฝาไม้กระดานทั้งแนวนอนและแนวตั้ง สิมไม้พบมากในเขตอีสานใต้ คือ แถบจังหวัดสุรินทร์ ศรีสะเกษ และอุบลราชธานี
2.
สิมโถง เป็นอาคารรูปทรงโปร่งกระทัดรัด
ประกอบด้วยเสาไม้หรือเสาอิฐตั้งอยู่บนฐานยกพื้นรองรับหลังคา ไม่กั้นฝา
หากจะมีก็เฉพาะด้านหลังพระประธาน ยกพื้นสูงจากดินพอสมควร
พื้นหัตถบาทเป็นอาณาบริเวณพื้นที่ภาคในทั้งหมดถือว่าเป็นเขตวิสุงคามสีมาเป็นเขตของสงฆ์โดยเฉพาะ
3.
สิมก่อผนัง เป็นอาคารผนังทึบตันทั้งสี่ด้าน
รูปผังเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้าขนาดเล็ก ก่อด้วยอิฐดิบหรืออิฐเผาฉาบปูน
เจาะช่องหน้าต่างบนผนังเพื่อให้อากาศถ่ายเทสะดวก ด้านหน้าเป็นประตูทางเข้า
บานประตูทำด้วยไม้แกะสลักเป็นลวดลายเครือเถาหรือภาพเทวดา
พื้นสิมไม่มีหัตถบาท
เพราะบริเวณพื้นที่ทั้งหมดภายในสิมเป็นส่วนของสงฆ์โดยเฉพาะ
ด้านหน้าประตูทางเข้ามีราวบันไดสองข้าง ก่ออิฐฉาบปูนทำเป็นรูปสัตว์ต่าง ๆ
หลังคามุงด้วยแป้นไม้
สิมบางแห่งจะเห็นงานไม้แกะสลักฝีมือดีที่หน้าบันใต้หลังคา
https://www.isangate.com/new/isan-land/32-art-culture/knowledge/527-sim-isan.html
https://www.facebook.com/ThaiStudiesCU/
