กรวดน้ำ คืออะไร ?

การกรวดน้ำไม่ใช่เป็นขั้นตอนการทำให้บุญสำเร็จผลดังที่มักเข้าใจผิด ๆ บุญทุกอย่าง เมื่อทำเสร็จก็สำเร็จเป็นบุญทันที ไม่ใช่ต้องกรวดน้ำก่อนจึงจะสำเร็จเป็นบุญ เพราะฉะนั้น ทำบุญแล้ว ไม่ต้องกรวดน้ำก็เป็นบุญหรือได้บุญเรียบร้อยแล้ว

ข้อควรเข้าใจให้ถูกต้องบางประการเกี่ยวกับการ กรวดน้ำ

      ที่ควรเข้าใจให้ถูกต้องเป็นเบื้องต้นก็คือ คำว่า “กรวดน้ำ” สะกดอย่างนี้ ....

ก-ร-ว-ด กรวด แปลว่า หลั่งน้ำ = กรวดน้ำ
ไม่ใช่ ต-ร-ว-จ ตรวจ = ตรวจน้ำ คำนี้ไม่มี อย่าพูดผิดเขียนผิด
พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ ของท่าน ป.อ. ปยุตฺโต ที่คำว่า “กรวดน้ำ” บอกไว้ดังนี้ -

กรวดน้ำ : ตั้งใจอุทิศบุญกุศลให้แก่ผู้ล่วงลับ พร้อมไปกับหลั่งรินน้ำเป็นเครื่องหมาย และเป็นเครื่องรวมกระแสจิตที่ตั้งใจอุทิศนั้นให้แน่วแน่;

..... เริ่มรินน้ำเมื่อพระองค์หัวหน้าเริ่มสวดยถา รินน้ำหมด พร้อมกับพระหัวหน้าสวดยถาจบ และพระทั้งหมดเริ่มสวดพร้อมกัน จากนั้นวางที่กรวดน้ำลงแล้วประนมมือรับพรต่อไป;

คำกรวดน้ำ มีอย่างสั้นๆ ว่า   “อิทํ โน ญาตีนํ โหตุ”  แปลว่า “ขอส่วนบุญนี้จงสำเร็จแก่...(ออกชื่อผู้ล่วงลับ) และญาติทั้งหลายของข้าพเจ้าเถิด” จะต่ออีกก็ได้ว่า “สุขิตา โหนฺตุ ญาตโย” แปลว่า “ขอญาติทั้งหลายจงเป็นสุขเถิด”

.........................................................

   ข้อควรเข้าใจให้ถูกต้องบางประการเกี่ยวกับการกรวดน้ำ มีดังนี้ ....


๑. การกรวดน้ำไม่ใช่เป็นขั้นตอนการทำให้บุญสำเร็จผลดังที่มักเข้าใจผิด ๆ ??!! เช่นทำบุญใส่บาตรเสร็จแล้ว มักเข้าใจกันว่า ต้องกรวดน้ำก่อน บุญที่เกิดจากการใส่บาตรจึงจะสำเร็จเป็นบุญ


โปรดทราบว่านั่นเป็นการเข้าใจผิดอย่างยิ่ง


๒. บุญทุกอย่าง เมื่อทำเสร็จก็สำเร็จเป็นบุญทันที  ไม่ใช่ต้องกรวดน้ำก่อนจึงจะสำเร็จเป็นบุญ

๓. การกรวดน้ำ เป็นการทำบุญอีกวิธีหนึ่ง ในวิธีทำบุญ ๑๐ วิธี ที่เรียกว่า “ปัตติทานมัย” แปลว่า “บุญสำเร็จด้วยการให้ส่วนบุญ” หรือที่นิยมพูดกันว่า แบ่งส่วนบุญ

เพราะฉะนั้น ทำบุญแล้ว ไม่ต้องกรวดน้ำก็เป็นบุญหรือได้บุญเรียบร้อยแล้ว

    แต่....  ถ้าประสงค์จะอุทิศส่วนบุญที่ทำนั้นให้ผู้อื่น- โดยเฉพาะผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว-จึงกรวดน้ำ การกรวดน้ำก็เป็นการทำบุญเพิ่มขึ้นอีกอย่างหนึ่ง

๔. การกรวดน้ำสำเร็จได้ด้วยการตั้งจิตเจตนา แม้ไม่เปล่งวาจาก็สำเร็จได้ ....   การเปล่งวาจา เป็นเพียงวิธีทำให้เจตนาเข้มข้นชัดเจนขึ้น เพราะฉะนั้น ถ้าจะกล่าวคำกรวดน้ำ ก็ต้องเข้าใจความหมายของถ้อยคำนั้นด้วย

๕. เมื่อการกรวดน้ำสำเร็จด้วยใจเป็นสำคัญ ก็เป็นอันตอบข้อสงสัยได้ว่า กรวดน้ำเป็นภาษาบาลี ถ้าผู้รับไม่รู้ภาษาบาลี จะได้บุญหรือ ? กรวดน้ำเป็นภาษาไทยให้ฝรั่ง ฝรั่งไม่รู้ภาษาไทยจะได้บุญหรือ ?

๖. กรณีผู้รับจะได้บุญที่อุทิศให้หรือไม่นั้น  ไม่ได้ขึ้นอยู่กับผู้อุทิศ แต่ขึ้นอยู่กับผู้รับ กล่าวคือ .... ถ้าผู้ที่เราอุทิศให้เขารับรู้และอนุโมทนา เขาก็ได้บุญ ถ้าเขาไม่รับรู้ หรือรับรู้แต่ไม่อนุโมทนา เขาก็ไม่ได้บุญ ....

๗.  อนึ่ง บุญที่เขาได้ คือ บุญที่เกิดจากการอนุโมทนาส่วนบุญ ที่เรียกว่า “ปัตตานุโมทนามัย” อันเป็นวิธีทำบุญอีกอย่างหนึ่ง ไม่ใช่ได้รับบุญที่เราเป็นผู้ทำ เช่น

- เราใส่บาตร เราได้บุญที่เกิดจากการใส่บาตร (ทานมัย)
- เราแบ่งส่วนบุญที่เกิดจากการใส่บาตรให้ผู้อื่น เราได้บุญที่เกิดจากการแบ่งส่วนบุญ (ปัตติทานมัย) เป็นคนละส่วนกับบุญที่เกิดจากการใส่บาตร
- ผู้ที่เราแบ่งส่วนบุญให้ อนุโมทนาบุญที่เราทำ เขาได้บุญที่เกิดจากการอนุโมทนาส่วนบุญ (ปัตตานุโมทนามัย) ไม่ใช่ได้บุญที่เกิดจากการใส่บาตร เพราะเขาไม่ได้ใส่บาตรเอง

   แต่.... อาจกล่าวได้ว่า ผู้ใดอนุโมทนาบุญที่ผู้อื่นทำด้วยใจจริง เพราะความจริงใจนั้น เขาอาจอยู่ในฐานะเสมือนเป็นผู้ทำบุญนั้นด้วยตัวเองได้บ้าง ..


๘.  การกรวดน้ำ  ไม่จำเป็นต้องใช้น้ำเสมอไป ถ้าไม่สามารถหาได้ก็ไม่ต้องใช้ การใช้น้ำกรวด ก็ด้วยเหตุผลที่ว่า บุญเป็นนามธรรม ไม่อาจจับยกหยิบยื่นให้กันได้เหมือนสิ่งของ จึงใช้การหลั่งน้ำ เป็นเครื่องหมายให้เห็นเป็นรูปธรรม ... ทำนองเดียวกันกับ ให้ของใหญ่ของหนัก ที่ไม่สามารถยกยื่นให้กันได้ ก็ใช้วิธีหลั่งน้ำลงบนฝ่ามือของผู้รับแทน 


๙.  มีคำแนะนำว่า เมื่อทำบุญเสร็จ ให้กรวดน้ำทันที เหตุผลก็คือ ทำบุญเสร็จใหม่ ๆ จิตใจยังสดชื่นอยู่ ระลึกถึงบุญที่ทำได้ชัดเจนแจ่มใส จึงเป็นขณะจิตหรือจังหวะเวลาที่เหมาะที่จะกรวดน้ำอันเป็นการแบ่งส่วนบุญให้ผู้อื่น 

๑๐. และด้วยเหตุผลดังกล่าว เป็นอันยืนยันได้ว่า เราสามารถกรวดน้ำได้ทุกเวลาที่ระลึกได้ถึงบุญที่ทำไว้ แม้จะได้ทำบุญมาเป็นเวลานานแล้ว  ถ้ายังระลึกถึงบุญนั้นได้  ก็สามารถกรวดน้ำได้ทุกครั้ง ไม่ใช่ว่าต้องกรวดน้ำภายในวันนั้น หรือ ต้องกรวดน้ำก่อนดวงอาทิตย์ตกดิน มิเช่นนั้นจะไม่ได้บุญ-อย่างที่บางตำราบอก

บทความโดย :  

พลเรือตรี ทองย้อย แสงสินชัย

ภาคีสมาชิก ราชบัณฑิตยสภา

๓๐ มกราคม ๒๕๖๘

๑๐:๕๗

Tweet